Av. Kaptan Kılıç
GÜMRÜK İŞLEMLERİNİN TEBLİĞ USULLERİ
7201 sayılı Tebligat Kanununun 48’inci maddesine göre; “Gümrük ve inhisar işlerinde, kendi kanunlarının imkan verdiği hallerde muamelenin cereyan ettiği yerde hazır bulunan alakalıya tebligat memur vasıtasiyle yapılır.” Buna göre, gümrük idaresi yaptığı işlemleri Gümrük kanununda tebliğin memur tarafından ilgilisine idarede tebliğ edileceğine dair açıklık olan hallerde o şekilde tebligat yapacaktır. Örnek; Gümrük Kanununun 6455 sayılı kanunla değişik 197’nci maddesi birinci fıkrasına göre; “Gümrük vergileri, tahakkukundan hemen sonra yükümlüye tebliğ edilir.”
Aynı şekilde GK.md.197/3’e göre; “Yükümlü tarafından gümrük beyannamesinde gösterilen vergi tutarı ile gümrük idaresince hesaplanan vergi tutarının eşit olması halinde, gümrük idarelerinin eşyayı teslim etmesi, gümrük vergilerinin yükümlüye tebliği yerine geçer.”
Öte yandan Gümrük Kanununun 201’inci maddesine göre; “Süresi içinde ödenmeyen kesinleşmiş gümrük vergileri hakkında 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.” Bu hükme göre kesinleşmiş gümrük vergilerinin tebliğ ve tahsilatları 6183 sayılı kanunda belirtilen yöntemlerle yapılacaktır.
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 8’inci maddesinde ise; “Hilafına bir hüküm bulunmadıkça bu kanunda yazılı müddetlerin hesaplanmasında ve tebliğlerin yapılmasında Vergi Usul Kanunu hükümleri tatbik olunur.” Hükmüne yer verilmiştir.
Ticaret Bakanlığı’nca yayımlanan Gümrük Genel Tebliğinin (Tahsilat İşlemleri) (Seri No: 2) (21.01.2014 t. 28889 s. R.G.)’ “Tahakkukun Tebliği” başlıklı 5/1. Maddesinde; “Ek tahakkuku yapılan gümrük vergileri, zamanaşımı hükümleri dikkate alınarak 11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre ek‑1’de yer alan kararla asıl yükümlüye tebliğ edilir.” Düzenlemesine, “Para cezalarının düzenlenmesi ve tebliği” başlıklı 7/2. Maddesinde ise; “Ceza kararları, 7201 sayılı Kanun hükümlerine göre ilgilisine tebliğ edilir ve tebligat metninde Gümrük Kanununun 242’nci maddesi uyarınca bu karara karşı başvurulabilecek kanun yolu, mercii ve süresi açık bir şekilde belirtilir.” Düzenlemesine yer verilmiştir.
7201 sayılı Kanunun 7/a maddesine göre elektronik tebligatların PTT tarafından verilen UETS (Ulusal Elektronik Tebligat Sistemi) elektronik tebligat adresi kullanılarak yapılması gerekmektedir. Yine bu maddeye göre; “Birinci fıkra kapsamı dışında kalan gerçek ve tüzel kişilere, talepleri hâlinde elektronik tebligat adresi verilir. Bu durumda bu kişilere tebligatın elektronik yolla yapılması zorunludur.”
Her ne kadar bu düzenlemelerde; ek tahakkuku yapılan gümrük vergileri ile para cezalarının PTT tarafından verilen UETS elektronik tebligat adresi kanalıyla yapılması belirtilmiş ise de, aşağıda değineceğimiz üzere, halihazırda bu tebligatlar Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığının KETSİS(Kurumsal Elektronik Tebligat Sistemi) kanalıyla yapılmaktadır.
GÜMRÜK İŞLEMLERİNİN ELEKTRONİK YOLLA TEBLİĞİ
Gümrük Personeli ile Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin (KHK/640‑08.06.2011 t. 27958 s. R.G.) “Elektronik ortamda tebliğ” başlıklı 40/A maddesine göre; “(Ek: 18/5/2017 tarihli ve 7020 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda ve Bir KHK.de Değ. Yap. Dair Kan. md.20) Bakanlık görev alanı kapsamındaki tebliğler, ilgili kanunlarda belirtilen usullerle bağlı kalınmaksızın, Hazine ve Maliye Bakanlığı (Değişiklik: KHK/703 ‑ M29)
ile yapılacak protokol çerçevesinde 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 107/A maddesi hükümlerine göre kurulan teknik altyapı kullanılarak elektronik ortamda yapılabilir.
Elektronik ortamda yapılan tebligat, muhatabın elektronik adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda yapılmış sayılır.
Ticaret Bakanlığı, (Değişiklik: KHK/703 ‑ M29) tebliğe elverişli elektronik adres kullanma zorunluluğu getirmeye, kendisine elektronik ortamda tebliğ yapılacakları ve elektronik tebliğe ilişkin diğer usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.”
640 sayılı KHK’nin 40/A maddesine istinaden Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından yayımlanan Elektronik Tebligat Sistemi Genel Tebliğinin (Sıra No: 1) (25.01.2018 t. 30312 s. R.G.) 3. Maddesinde; “Ticaret Bakanlığının görev ve yetkileri kapsamında 7201 sayılı Tebligat Kanunu ile 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre tebliği gereken evrakın 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 107/A maddesi hükümlerine göre Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından kurulan teknik altyapısı üzerinden muhatapların elektronik adreslerine tebliğ edilmesi” düzenlemesi yapılmış ve bu düzenleme Ticaret Bakanlığı Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğünün 05.11.2018 tarihli 38561204 sayılı yazısında belirtildiği üzere; 05.11.2018 tarihinde uygulanmaya başlanmıştır.
Görüleceği üzere halihazırdaki uygulamaya göre; Ticaret Bakanlığınca düzenlenen ve tebliği gereken tüm evraklar 05.11.2018 tarihinden itibaren Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığının KETSİS(Kurumsal Elektronik Tebligat Sistemi) kanalıyla yapılmakta olup, mükelleflerin özellikle Ek Gümrük Vergileri Tahakkuku ve İdari Para Cezalarında hak kayıplarına uğramamaları için bu sistemi çok iyi takip etmeleri gerektiğini belirtmekte yarar görüyoruz.